Περί αναπτύξεως του νησιού μας

του Παναγιώτη Κριτσίκη

Ο Άγιος Ευστράτιος λόγω της θέσης του, της μόνιμης έλλειψης καλής ακτοπλοϊκής σύνδεσης με την υπόλοιπη Ελλάδα και της εν γένει έλλειψης πολιτικής για την ανάπτυξη των νησιών της “άγονης γραμμής” από πλευράς κυβερνήσεων, δεν έχει ουσιαστικά αλλάξει μορφή τις τελευταίες δεκαετίες. Η τουριστική ανάπτυξη έχει περιοριστεί στην προσέλευση μερικών δεκάδων ελεύθερων κατασκηνωτών τους θερινούς μήνες και η ύπαιθρός του έχει μείνει σχεδόν αναλλοίωτη.
Όσο δυσάρεστα και αν είναι τα παραπάνω για την τοπική οικονομία, επέτρεψαν στο νησί μας να διατηρήσει ένα χαρακτήρα και ένα φυσικό πλούτο που σπανίζει. Πάνω σε αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να στηριχθεί μια ανάπτυξη που θα κρατήσει και θα επαναφέρει τους νέους Αγιοστρατήτες στον τόπο τους με προοπτικές να κάνουν οικογένεια και να αποκτήσουν ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο στον τόπο των προγόνων τους.
Πιστεύω ακράδαντα πως η ανάπτυξη του νησιού πρέπει να έχει ως ύψιστη προτεραιότητα την διατήρηση του χαρακτήρα του νησιού και του φυσικού του πλούτου και θα πρέπει να βασιστεί σε δύο βασικούς άξονες:
Ο πρώτος είναι η βιολογική κτηνοτροφία. Αυτή τη στιγμή στο νησί μας ζουν από την κτηνοτροφία περίπου 12 οικογένειες με 300 ζωντανά (πρόβατα, κατσίκες και μοσχάρια) η κάθε μια. Από τα ζωντανά αυτά αγοράζονται κάθε χρόνο περίπου 1000 μικρά από διάφορους εμπόρους κρεάτων σε τιμές που ουσιαστικά αφήνουν τους ντόπιους κτηνοτρόφους να βασίζονται στις κρατικές επιδοτήσεις για να επιβιώσουν. Ως πότε;
Τα ζωντανά του νησιού μας θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως βιολογικά ανωτέρας ποιότητας για τους εξής λόγους. Καταρχήν, είναι όλα ελευθέρας βοσκής και βόσκουν σε παρθένα εδάφη χωρίς ίχνος μόλυνσης. Επίσης, λόγω του μικρού υψόμετρου του νησιού μας, η αλμύρα της θάλασσας μέσω της βοσκής δίνει στο κρέας μια φυσική νοστιμιά που το ξεχωρίζει από τα άλλα. Τέλος και ίσως σημαντικότερο, εδώ και πάρα πολλά χρόνια δεν γίνεται εισαγωγή ζωντανών εκτός νησιού, γεγονός που αποτρέπει την εμφάνιση διαφόρων νόσων στα ντόπια κοπάδια.
Για να γίνει σωστά μια τέτοια προσπάθεια θα πρέπει οι ντόπιοι κτηνοτρόφοι να ενώσουν τις δυνάμεις τους και βάση μιας επιστημονικής μελέτης να δημιουργήσουν τις κατάλληλες υποδομές. Η δημιουργία σφαγίου και κέντρου τυποποίησης, η τακτική επίσκεψη κτηνιάτρου, ίσως είναι κάποια από τα έργα και τις προϋποθέσεις που θα χρειαστούν για να επιτευχθεί ο στόχος.
Ο δεύτερος είναι ο τουρισμός και ειδικότερα ο οικοτουρισμός. Η παρθένα, απαράμιλλης ομορφιάς, φύση του νησιού μας, χερσαία και θαλάσσια, καθώς και η βιοποικιλότητα που την διακρίνει, μπορούν με την σωστή υποδομή και προβολή να αποτελέσουν πόλο έλξης για ανθρώπους που επιζητούν τέτοιου είδους αποδράσεις. Γύρω από αυτήν την εναλλακτική μορφή τουρισμού μπορεί να χτιστεί μια ολόκληρη τοπική οικονομία με πολύ αισιόδοξες προοπτικές. Μέσα στα επόμενα χρόνια, ο τζίρος του οικοτουρισμού αναμένεται να αυξηθεί ραγδαία και τα μέρη που πληρούν τις προϋποθέσεις για να το εκμεταλλευτούν είναι πολύ λίγα.
Όλα αυτά βέβαια θα αποτελούν μακρινό όνειρο αν δεν προστατέψουμε το θησαυρό που έχουμε. Η ανεξέλεγκτη αλιεία και το κυνήγι θα πρέπει να μπουν υπό αυστηρό έλεγχο και περιορισμούς πριν να ‘ναι πολύ αργά. Επίσης θα πρέπει να περιοριστούν τα κατά τα άλλα συμπαθέστατα άγρια-κατσίκια καθώς η καταστροφή που κάνουν στη χλωρίδα του νησιού μας είναι πολύ σημαντική.
Η κοινότητα, με όσα μέσα διαθέτει, δημιουργεί υποδομές που βοηθούν σε αυτή τη κατεύθυνση (άνοιγμα δρόμων, δίκτυο αποχέτευσης, πολεοδομικός σχεδιασμός). Πολύ μεγαλύτερη θα μπορούσε να είναι η συνεισφορά του κράτους μέσω ειδικών προγραμμάτων και επιδοτήσεων. Για να φτάσουμε όμως εκεί θα πρέπει πρώτα να γίνουν οι ανάλογες επιστημονικές μελέτες οι οποίες θα αποτελέσουν την εγγύηση ώστε οι ανθρώπινες παρεμβάσεις όχι μόνο να μην επιβαρύνουν την χλωρίδα και πανίδα του νησιού μας αλλά θα της επιτρέψουν να αναπτυχθεί περαιτέρω κάνοντας τον τόπο μας έναν από τους πλέον ελκυστικούς προορισμούς αυτού του είδους. Η συντοπίτισσα μας τελειόφοιτος ωκεανογράφος - περιβαντολλόγος Έλενα Ακριτοπούλου (εγγονή του Αντώνη και της Ευτέρπης Ρακόπουλου) στο πλαίσιο της διπλωματικής της εργασίας κάνει καταγραφή της θαλάσσιας βιοποικιλότητας του νησιού μας, προσπάθεια την οποία ο σύλλογός μας υποστηρίζει με όσα μέσα διαθέτει. Άρθρο της ερευνητικής ομάδας όπου ανήκει η Έλενα Ακριτοπούλου φιλοξενείται στις σελίδες αυτού του τεύχους της εφημερίδας μας και την προσπάθειά της καθώς και της πανεπιστημιακής ομάδας που την υποστηρίζει θα έχετε την δυνατότητα να παρακολουθήσετε και σε επόμενα τεύχη.
Η διαχείριση του φυσικού πλούτου του νησιού μας θα κρίνει κατά πολύ και το μέλλον του και θα πρέπει να γίνει υπόθεση όλων μας. Ας ταχθούμε λοιπόν όλοι στο κοινό στόχο που είναι να έχουν τη δυνατότητα τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας και οι μεταγενέστερες γενεές να απολαμβάνουν τη ζωή ή τις διακοπές τους στο πιο όμορφο νησί της Ελλάδας!

Παναγιώτης Κριτσίκης